Kategori: TARİH

Ahmet MERAL ahmetmeral61@gmail.com KARADENİZ HÂKİMİYETİ İÇİN YAPILAN SEFERLER Fatih, Çanakkale ve İstanbul boğazlarının hâkimiyetini ele geçirdikten sonra ekonomik açıdan bu önemli geçitlerle doğrudan ilgili olan Karadeniz sahillerine de sahip olmak ve bu denizi bir Osmanlı gölü hâline getirmek için harekete geçti. Kurdukları kolonilerle Cenevizliler, bu bölgede çok etkili bir konumdaydı. Uzun zamandan beri Kırım’ın da içerisinde bulunduğu yarımadayı merkez tutarak […]

Handenur YÜKSEL Irak’ta yetişen büyük velîlerden ve Şâfiî fıkıh âlimlerinden Abdülkāhir Sühreverdî rivâyete göre 1097 yılında İran’ın Sühreverd kasabasında doğdu. Künyesi Ebû Necib’dir. İlim tahsili için genç yaşta Bağdat’a yerleşen Sühreverdî, tasavvuf ilmini İmâm-ı Gazâlî’nin kardeşi Ahmed Gazâlî’den öğrendi. Tasavvuf hakkındaki bir suale; “Tasavvufun başı ilim, ortası amel, sonu mevhibe; yani Allah Teâlâ’nın lütuf ve ihsanı olan mânevî ilimdir.” diye […]

Can ALPGÜVENÇ alpguvenc@gmail.com YENİ CAMİ Eminönü İskelesi’ne yaklaşıldığında, dikkatleri ilk bakışta üzerine çeken Yeni Cami; klâsik Türk mimarîsinin en gösterişli eserleri arasındadır. İstanbul’da «Yeni Cami» adıyla anılan ilk cami, Sultan II. Mehmed’in yaptırmış olduğu Fatih Camii’dir. Sonraki yıllarda Gülnûş Emetullah Vâlide Sultan’ın Üsküdar’da yaptırmış olduğu cami de aynı isimle anılır olmuştu. Fakat Vâlide Turhan Sultan’ın 1661’de Eminönü meydanında inşa ettirdiği […]

Ahmet MERAL ahmetmeral61@gmail.com FATİH DÖNEMİNDE BATIDA GELİŞMELER 1450’li yıllar, geçmişin kayıt altına alınması konusunda teknolojik değişimin süratlendiği yıllardı. Nitekim Johannes Gutenberg ve birkaç başka zanaatkâr; Almanya’da metalürji, ahşap baskı, üzüm presleme, kumaş baskısı ve kâğıt yapım tekniklerinden yararlanarak, dökülmüş metal harflerle baskı tekniğini icat ettiler.1 Böylece dünyanın ilk modern matbaası kurulmuş oldu. Bu icat çok kısa zamanda Almanya’dan diğer ülkelere […]

Handenur YÜKSEL Zâhir ve bâtın ilminde zamanının en meşhur âlimlerinden ve büyük velîlerden olan Muhammed bin Hafîf, 889 yılında Şîraz’da doğdu. Künyesi Ebû Abdullah, lakabı İbn-i Hafîf’tir. Kettânî, Yûsuf bin Hüseyin, Hallâc-ı Mansur ve Cüneyd-i Bağdâdî gibi büyük âlimlerin sohbetlerinde bulunmuş; onlardan feyiz almıştı. Tasavvufta yetişmesini şöyle anlatır: “Karşılaştığım ve elinde tövbe ettiğim ilk zât, Ahmed bin Yahya Hazretleri’dir. Önce […]

Can ALPGÜVENÇ alpguvenc@gmail.com KANUNÎ’NİN BİRİCİK KIZI MİHRİMAH SULTAN’IN BÜYÜK HİZMETİ Osmanlı devrinde, başta saray hanımları olmak üzere; vezirlerin, valilerin ve imkân sahibi zenginlerin hanımları ellerinde mülk olarak bulunan malları vakıflaştırmış, nakit servetleriyle de hayır-hasenâta koşmuşlardır. Pek çok fukarâ hanımı da, bu yarıştan geri kalmamıştır. Kanunî’nin sevgili kızı Mihrimah Sultan da, Allâh’ın rızâsına nâil olma, Peygamber’in şefâatini kazanma, içinde bulunduğu Osmanlı […]

Ahmet MERAL ahmetmeral61@gmail.com ÇAĞ AÇIP ÇAĞ KAPATAN VE ZİRVENİN YOLUNU AÇAN LİDER Osmanlı Devleti, Fatih’in işbaşına gelmesiyle beraber 150 yıl sürecek bir yükseliş dönemine girdi. Bu dönemde her bakımdan dünyanın en üstün ve kudretli imparatorluğu hâline geldi. Ön Asya, Doğu Avrupa ve Kuzey Afrika’da dört yüz yılı aşkın süreyle nüfûz ve aktifliğini devam ettirdi. Şüphesiz II. Mehmed’i «Fatih» yapan, İstanbul’u […]

Handenur YÜKSEL Nişâbur sûfîlerinin meşhurlarından Ebû Ali Dekkāk, X. yüzyılın ortalarında Nişâbur’da doğdu. Horasanlı sûfî Nasrabâdî’ye intisab ettikten sonra; Cüneyd-i Bağdâdî, İmâm-ı Şiblî, Mârûf-i Kerhî, Hasan-ı Basrî gibi devrinin tanınmış âlimlerinden; tefsir, hadis ve Şâfiî fıkhı okudu. Tahsilini bitirdikten sonra vaizliğe başladı. Çok tesirli bir hitabet kabiliyetine sahipti. Uzun süren vaizlik döneminin ardından münzevî bir hayat yaşamaya başladı. Her sene […]

Can ALPGÜVENÇ alpguvenc@gmail.com İSLÂMİYET’İ MÜKEMMEL ŞEKİLDE TEMSİL ETTİ 16. yüzyılda Devlet-i Aliyye’yi, dünyanın bu en büyük devletini; kırk altı yıl gibi uzun bir süre, parlak bir şekilde yöneten, saltanatının on yıldan fazlasını zorlu seferlerde, at sırtında geçiren, batılıların «Muhteşem» diyerek isimlendirdiği kudretli Osmanlı Hakanı Kanunî, 6 Eylül 1566 gecesi Zigetvar Kalesi önlerinde rûhunu Rahmân’a teslim eylemişti. Vefatından önce, gözlerini kaleye […]

Ahmet MERAL ahmetmeral61@gmail.com DÜZMECE MUSTAFA İSYANININ BASTIRILMASI II. Murad, fetret döneminin bütün izlerinin silinmesini sağlayan hükümdar oldu. Onun döneminde, denge politikaları terk edilerek daha atak bir tutum içine girildi. Ancak babasının döneminde Bizans’ta etkisiz bir konuma sokulan Şehzade Mustafa, taht değişikliğini fırsat bilerek Bizans’tan da aldığı destekle oldukça tehlikeli gelişen bir isyan başlattı. Kısa zamanda Rumeli’ye hâkim olarak Edirne’de hükümdarlığını […]