Kategori: TARİH

YAZAR : Handenur YÜKSEL Halvetî meşâyihinin büyüklerinden olan Pîr Nûreddin Cerrâhî, 1778 yılında Cerrahpaşa’da doğdu. Dönemin tanınmış hattatlarından olan Yusuf Efendi’den hat; ünlü şair Nâbî’den şiir ve edebiyat, Şeyhülislâm Yenişehirli Abdullah Efendi’den şer‘î ilimler tahsil etti. 19-20 yaşlarında Kahire’ye başkadı olarak tayin edilen Cerrâhî, bu görevinden -daha başlamadan- istifa ederek, Halvetî şeyhi Köstendilli Ali Alâeddin Efendi’ye intisâb etti. Cerrâhî, kısa […]

YAZAR : Can ALPGÜVENÇ alpguvenc@gmail.com Yıl 1492 idi… Asya’da huzuru sağlayan Sultan II. Bâyezid, bakışlarını Avrupa’ya çevirmişti. Ağır silâhlarla donatılan bir Osmanlı ordusu, Arnavutluk sefer-i hümâyununa çıkmıştı. Filibe’ye gelindiğinde, ordu kumandanı Çandarlı Halil Paşa’nın oğlu vezir İbrahim Paşa, dîvânı toplantıya çağırdı. Dîvanda ileri gelen paşalar ve beyler -protokole göre- kendilerine ayrılan yerlere oturmuşlardı. O sırada içeriye mütevâzı biri girdi. Herkes […]

YAZAR : Ahmet MERAL ahmetmeral61@gmail.com Bâş eğdi âb-ı tîğına küffâr-ı Engürüs Şemşîri gevherini pesend eyledi Freng* (Bâkî) Kanunî Sultan Süleyman’ın 1520 yılında başlayıp, 1566 yılına kadar süren uzun saltanat dönemi; Osmanlı’nın; askerî, ekonomik ve kültürel açıdan gücünün şâhikasına ulaştığı yıllar olarak kabul edilir. Osmanlı, batıda Macaristan’ı alarak Orta Avrupa hâkimiyetini sağlamlaştırdı. Böylece Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu’na ve Avusturya Devleti’ne karşı mutlak […]

Can ALPGÜVENÇ alpguvenc@gmail.com FETİH SABAHI YALIN KILIÇ ATEŞ HATTINA KOŞAN ÂLİM Osmanlı Devleti’nin kuruluş senelerinde askerî ve idarî faaliyetlere paralel olarak ilmî faaliyetlere de önem verilmiş, ikinci Osmanlı hükümdarı Orhan Bey, fethinden bir yıl sonra İznik’te ilk medreseyi açmıştı. Bursa’nın fethiyle birlikte Kaplıca ve Yıldırım medreseleri kurulmuş, Rumeli’ye geçilip Edirne’nin başkent olmasıyla bu çalışmalar Edirne üzerinde yoğunlaşmıştı. Osmanlı hükümdarlarının birçoğu […]

Ahmet MERAL ahmetmeral61@gmail.com Milletimde ihtilâf u tefrika endîşesi, Gûşe-i kabrimde hattâ bîkarâr eyler beni; İttihâd oldu hücûm-ı hasmı def’a çâremiz, İttihâd etmezse millet, dâğdâr eyler beni… (Yavuz Sultan Selim) Yavuz Sultan Selim’in Osmanlı Devleti’nin yönetimini üstlendiği yıllarda İslâm dünyası Osmanlı, Safevî ve Memlûklulardan oluşan üç büyük hanedanlık tarafından yönetilmekteydi. Bu büyük devletlerin dışında, Mâverâünnehir bölgesinde hüküm süren ve Safevîlerle rekabet […]

Ahmet MERAL ahmetmeral61@gmail.com OSMANLI DEVLETİ’NİN DENİZLERDE GÜÇLENMESİ Osmanlı Devleti’nin gerek yakın doğu ve Doğu Akdeniz’deki yükselişi, gerekse denizcilik alanında büyük gelişme göstermesi II. Bâyezid dönemine rast gelmektedir. II. Bâyezid, açık denizlere hâkim bir deniz gücüne sahip olunmadığı sürece Venediklilerle baş edilemeyeceğini, dolayısıyla devletin geleceği için Doğu Akdeniz’de deniz hâkimiyetinin kurulmasının çok önemli olduğunu anlamıştı. Bu amaçla Osmanlı donanmasını yeni bir […]

Handenur YÜKSEL İlk dönem Horasan sûfîlerinden olan Hâtim-i Esam, Belh’te doğdu. Esamm (sağır) lâkabını, kendisine soru sorarken elinde olmayarak çirkin bir ses çıkaran bir kadıncağızı, bu mahcubiyetinden kurtarmak amacıyla; “Duymuyorum, sesini yükselt!” diyerek, sağır taklidi yaptığı için aldığı rivâyet edilir. Hayatını Horasan bölgesinde geçiren Hâtim, şeyhi Şakîk-i Belhî’den tasavvuf terbiyesi almıştı. Tasavvuf kaynaklarında hadis ilmiyle de ilgilendiği, bazı tâbiîlerden hadis […]

Can ALPGÜVENÇ alpguvenc@gmail.com Osmanlı Devleti’nin Cerbe Adası1 ile ilk münasebetleri XV. yüzyıl sonlarındadır. O yıllarda Cerbe hâkimi olan Ebû Zekeriya Yahya, tâbî olduğu Tunus Sultanlığına karşı isyan ederek idareyi eline geçirmiş, devrin Osmanlı padişahı II. Bâyezîd’e gönderdiği mektupta, Trablusgarb’ı zapteden düşmanın Cerbe’ye saldırdığını, fakat alamadığı belirterek; “Siz bizim halîfemizsiniz, destek bekliyoruz. Kullarınızı ihmal etmeyiniz.” demişti. Trablusgarb’ın geri alınması için yardım […]