عبادتلریمز ‏و عمل ‏صالحلریمزلە

 ‏ایماندن عرفانا …

 

م . عالی ‏اشملی ‏ 

 

‏ای بشر ، ‏صوڭسزە باق ، قورتولوش ‏ایمان ‏ایلەدر ،

جاندن ‏الله دیدیرن ‏مرتبە ، عرفان ‏ایلەدر .

 

‏سن بو عرفانە ‏یوجل ؛ اوندە ‏فكر ، اوندە ‏ذكر ،

بر ‏عمر ‏صالح عمل ، چوقجە عبادت گركیر .

 

گورونور ‏اڭ ‏قاریشیق ‏سر ، بو بصیرتلە ‏سڭا ،

‏ایكی ‏دنیایی چوزرسڭ ، ‏گیدیشات ‏هانگی یانە . ( ‏سیری )

 

‏حیاتی طولدیران ‏نیجە ‏پروبلملر ، ‏صاییسز چالقانتیلر ؛ « ‏نە اولدی ، ‏نە اولویور ، ‏نە اولاجق ؟ » ‏گبی ‏ییغینلە امتحان مجهوللری آراسندە هركس بر چارە آرییور ، بر چوزوم صورویور ، ‏صاییسز بلیرسزلكلرە ‏قارشی بلیرلی بر جواب پیشندە قوشویور . حضرت آدمدن بوگونە ‏و یارینە ‏توم چاغلرڭ إلهی امتحان ‏پروغرامی بو . جوابلر ، ‏یرلردن دە فیشقیرییور ، گوكلردن دە ‏یاغیور . مجهولدە بوغولانلر ، بو ‏دفعە جوابلرڭ ‏یوغون گردابلرندە بوغولییورلر . چونكە ؛

 

مرحمت ‏و عدالتڭ اولدیغی قدر ، ‏ظلم ‏و ‏ظالملگڭ دە منطق منطق جوابلریلە ‏طولو میدانلر . ‏شعورلی عارفلرڭ حقە إطاعت ‏و ‏قوللغە اولدیغی قدر ‏شعورسز غافللرڭ ‏عصیانە ‏و گناهلرە إقناع ‏ادیجی جوابلریلە دە ‏طولو اورتەلق . ‏سادە ‏حقیقتلرڭ اولدیغی قدر جِلالی ‏یالانلرڭ حتی داها ‏فضلە جوابلریلە ‏طولو ‏بتون دوران . بصیرت ‏و ‏تقوانڭ اولدیغی قدر گرچكلرە اعمالق ‏و شكوانڭ جوابلریلە دە ‏طولو قولاقلر ، گوزلر ، گوڭللر . ‏یوجە ‏تفكرڭ اولدیغی قدر ‏ساختە ‏و جوجە ‏فلسفەنڭ جوابلریلە دە ‏طولو ‏توم ‏اطراف . ‏فائدەلی ‏علمڭ عالِمجە اولدیغی قدر ‏ضررلی بیلگیلرڭ جاهلجە جوابلریلە دە ‏طولو ‏اكرانلر ، حتی ‏أوگرتیم ‏و ‏اگیتیم اورتاملری .

 

چیقیش یولی ؟

 

بیلنلرڭ بیلە شاشیردیغی ، آپیشوب قالدیغی بو هنگامە ‏دنیادە ، بیلمەینلر ناصل شاشیرماسین ؟ دوست ‏ایلە دوشمانڭ ‏قارمه قاریشیق اولدیغی ، ‏أوستەلك ‏ویترینلردەكی ‏صیجاق ‏تبسملرڭ مطبخلردە بوز ‏گبی خصملاشدیغی بر ‏دنیادە یاشانان ‏مجادلەلر ، ‏صاواشلر ‏و ‏سیڭسی اویونلر آراسندە صیقیشان بر ‏انسانلق درامی ‏ایچون ، ‏طوپلوملرڭ ‏و عائلەلرڭ دراملری ‏ایچون ، نسللری كابوس ‏گبی صاران ‏كیملكسزلك ‏و اخلاق دراملری ‏ایچون ناصل بر ‏یول ایزلەملی ؟

 

آڭلاتسەق بونلرڭ جوابلری دە ، ‏ییغین ‏ییغین .

 

بلكە بر كلمە ‏كافی :

 

عرفان .

 

بولانقلری ‏سوزەجك بر كلمە . ‏قارماشیقلری ‏یالین حاله گتیرن بر كلمە . یاڭلیش آلغیلاری طوغرولتان بر كلمە . ‏اگیتیم ‏و ‏أوگرتیملە ‏الدە ایدیلەمەین ، آنجق ‏اللهڭ ‏لطفنە باغلی بر ادراك . ‏تك شرطی : ‏الله قورقوسی / ‏تقوا . قرآنده بویورولور :

 

‏ای اینانانلر .

• ‏اگر ‏اللهدن قورقارسەڭز ،

• او ، سزە ،

• ایییی كوتودن آییرت ایدەجك بر آڭلاییش ویرر ‏و

• سزڭ كوتولكلریڭزی / ‏صوچلریڭزی أورتر ، سزی باغیشلر .

‏الله ، ‏بویوك ‏لطف ‏صاحبیدر . ( الأنفال ، ۲٩ )

 

...

‏كیم ،

• ‏اللهە ‏قارشی گلمكدن ‏صاقینیرسە ،

• ‏الله اوڭا بر چیقیش یولی آچار . ( الطلاق ، ۲ )

• اونی بكلەمدیگی یردن رزقلاندیرر .

‏كیم ،

• ‏اللهە ‏توكل ‏ایدرسە ،

• او ‏كندیسنە ‏یتر . ( الطلاق ، ۳ )

 

بونڭ ‏اڭ گوزل مثالی شو ‏حدیث ‏شریف :

 

سزدن ‏أوڭجە یاشایانلردن اوچ ‏كیشی بر یولجیلغە چیقدیلر . آقشام اولنجە ، ‏یاتیپ ‏اویومق ‏أوزرە بر ‏مغارەیە ‏گیردیلر . ‏فقط طاغدن قوپان بر قایا ‏مغارەنڭ آغزنی قپاتدی . بونڭ ‏أوزرینە بربرلرینە ؛

 

– یاپدیغڭز اییلكلری آڭلاتارق ‏الله ە دعا ایتمكدن باشقە سزی بو قایادن ‏هیچ بر ‏شئ قورتاراماز ، دیدیلر .

 

‏ایچلرندن بری ‏سوزە باشلایارق ؛

 

– ‏اللهِم !

بنم چوق ‏یاشلی بر آننەملە بابام ‏واردی . اونلر ‏یمكلرینی یيمەدن چولوق چوجغمە ‏و خدمتجیلریمە بر ‏شئ ییدیروب ایچیرمزدم . بر گون ‏حیوانلرە ‏یم بولمق ‏أوزرە أودن آیریلدم ؛ اونلر اویومادن ‏أوڭجە دە دونەمدم . أوە ‏گلیر گلمز ‏حیوانلری ‏صاغیپ ‏سوتلرینی آننەملە بابامە گوتوردیگمدە ، باقدم ‏كە ‏ایكیسی دە ‏اویوموش . اونلری ‏اویاندیرمق ایستەمەدیگم ‏گبی ، اونلردن ‏أوڭجە أوْ خلقینڭ ‏و خدمتكارلرڭ بر ‏شئ ییوب ایچمەسنی دە ‏اویغون گورمدم . ‏سوت قابی ألمدە شفق آتانە قدر اویانمەلرینی بكلەدم . چوجقلر ‏اطرافمدە آچلقدن صیزلانوب طورییورلردی . ‏نهایت اویانوب ‏سوتلرینی ‏ایچدیلر .

ربم! ‏شاید بن بونی ‏سنڭ رضاڭی قزانمق ‏ایچون یاپمشسەم ، شو قایا صیقنتیسنی باشمزدن آل ، ‏دیە یالواردی .

 

قایا براز آرالاندی ؛ ‏فقط چیقیلاجق ‏گبی دگلدی .

 

بر ‏دیگری ‏سوزە باشلادی :

 

– ‏اللهِم !

عمجەمڭ بر ‏قیزی ‏واردی . اونی هركسدن چوق سوییوردم . ( بر باشقە ‏روایتە ‏گورە : بر ‏اركك بر ‏قادینی ‏نە قدر سورسە ، بن دە اونی او قدر سوییوردم ) . اوڭا ‏صاحب اولمق ایستەدم . ‏فقط او آرزو ایتمەدی . بر ‏ییل قطلق اولمشدی . عمجەمڭ ‏قیزی چیقوب گلدی . ‏كندیسنی بڭا ‏تسلیم ‏ایتمك شرطیلە اوڭا ۱۲۰ آلتون ویردم . قبول ‏ایتدی . اوڭا ‏صاحب اولاجغم ‏زمان ( بر باشقە ‏روایتە ‏گورە : جنسی مناسبتە باشلایاجغم ‏زمان ) دیدی ‏كە :

‏الله دن قورق ! ‏دینڭ ‏اویغون گورمەدیگی بر ‏یوللە بنی ‏الدە ایتمە !

‏اڭ چوق ‏سویپ آرزو ایتدیگم او اولدیغی حالدە ؛ ‏كندیسندن اوزاقلاشدم ، ویردیگم آلتونلری دە ‏گری آلمادم .

‏اللهِم . ‏اگر بن بو ايشى ‏سنڭ رضاڭی قزانمق ‏ایچون یاپمشسەم ، باشمزدەكی صیقینتییی اوزاقلاشدیر ، ‏دیە یالواردی .

 

قایا براز داها آچیلدی ؛ ‏فقط ‏ینە چیقیلاجق ‏گبی دگلدی .

 

‏أوچنجی آدام دە ؛

 

– ‏اللهِم .

‏وقتیلە بن بر چوق ‏ایشجی ‏طوتدم . ‏پارەسنی آلمادن گیدن بری ‏طیشندە ‏هپسینڭ ‏اجرتینی ویردم . ‏اجرتینی آلمادن گیدن آدامڭ ‏پارەسنی چالیشدیردم . بو ‏پارەدن ‏بویوك بر ‏ثروت ‏تورەدی . بر گون بو آدام چیقا گلدی .

بڭا ؛

– ‏ای ‏الله ‏قولى! ‏اجرتیمی ‏ویر ، دیدی .

بن دە اوڭا ؛

– شو گوردیگڭ دوەلر ، ‏صیغیرلر ، ‏قویونلر ‏و ‏كولەلر ‏سنڭ ‏اجرتندن ‏تورەدی ، دیدم .

آدمجغز ؛

– ‏ای ‏الله ‏قولى! بنملە آلای ایتمە ، دیینجە ؛ سنڭلە آلای ایتمییورم ، ‏دیە جواب ویردم . بونڭ ‏أوزرینە او ، ‏گریدە بر ‏تك ‏شئ بیراقمەدن ‏هپسینی أوڭنە ‏قاتیپ گوتوردی .

 

ربم! ‏اگر بو ايشى ‏صرف ‏سنڭ رضاڭی قزانمق ‏ایچون یاپمشسەم ، ‏ایچندە بولندیغمز صیقنتیدن بزی قورتار ، ‏دیە یالواردی .

 

بویلەجە ؛

‏مغارەنڭ آغزنی طیقایان قایا ‏اییجە آچیلدی ؛ اونلر دە چیقوب گیتدیلر . ( ‏بخاری ، بیوع ، ٩٨ ، ‏إجارە ، ۱۲ ، حرث ‏والمزارعە ، ۱۳ ، أنبیا ، ٥۳ ، ‏أدب ، ٥ ؛ مسلم ، ‏ذكر ، ۱۰۰ )

 

‏بتون ‏مسئلە ؛

 

• ‏ایمان ‏و عرفان ‏ایلە ‏تقوا ‏أوزرە یاپیلان عبادتلر ‏و ‏صالح عمللر .

 

‏حاصلی ؛

 

• هر گونی ،

• هر ‏ییلی ،

• ‏توم ‏عمری بو ‏محاسبە ‏و شعورلە یاشایابیلنلرە ‏نە موتلى .

 

‏یا رب ،

‏نصيب ‏ایت .

آمين !..

İbâdetlerimiz ve Amel-i Sâlihlerimizle ÎMANDAN İRFÂNA…