فضیلت خاطرەلری  جهانی آیدینلاتان نور

‏فضیلت ‏خاطرەلری 

جهانی آیدینلاتان نور

 

م . علی اشمەلی

 

‏ابو ‏هریرە رضی الله عنه آڭلاتییور : 

” ‏كندیسندن باشقە ‏إله بولونمایان ‏اللهە ‏یمین ایدرم ‏كە ؛ بن بعضاً آچلقدن قارنمی ‏یرە دایار ، بعضاً دە ‏معدەمە ‏طاش باغلردم . بر گون ‏صحابیلرڭ گچدكلری ‏یول ‏أوزرینە اوتورمشدم . رسول الله صلى الله علیه ‏و ‏سلم بنم ‏یانمدن گچدی ‏و بنی گورنجە گولومسەدی . قلبمدن گچنی ‏یوزمدن آڭلادی ‏و ؛ 

– ‏ابو ‏هریرە ، دیدی . 

بن ؛ 

– بویوریڭز ، ‏یا رسول الله ، دیدم . 

رسول ‏اكرم ؛ 

– بنی ‏تعقیب ‏ایت ، بویوردی ‏و ‏یولنە دوام ‏ایتدی .

بن دە پشیندن یورودم . حضرت ‏پیغمبر أَوِنە ‏گیردی ؛ بن دە ‏گیرمك ‏ایچون اذن ایستەدم ؛ اذن ‏ویردی ؛ ‏ایچری گیردم . بر قاپ ‏ایچندە ‏سوت بولدی ‏و ؛ 

– بو ‏سوت ‏نرەدن گلدی ؟ ‏دیە صوردی . 

– فلان ‏اركك ‏ویا فلان ‏قادین اونی ‏سزە ‏هدیە ‏ایتدی ، دیدیلر . 

بونڭ ‏أوزرینە رسول ‏اكرم ؛ 

 – ‏ابو ‏هریرە ، ‏دیە ‏سسلندی .

بن ؛ 

– بویوریڭز ، ‏یا رسول الله ، دیدم . 

– ‏صُفّە ‏اهلنە ‏گیت ، اونلری بڭا چاغیر ، بویوردی . 

 ‏ابو ‏هریرە ‏دیر ‏كە : 

• صُفّە ‏اهلی ، اسلام قونوقلریدی . 

• اونلرڭ ‏نە ‏صیغیناجق عائلەلری ، ‏نە ماللری ، ‏نە دە بر ‏كیمسەلری ‏واردی . 

• ‏پیغمبرە بر ‏صدقە گلدیگندە اونلرە ‏گوندریر ، ‏كندیسی اوندن ‏هیچ بر ‏شئ آلمازدی .  

• ‏شاید گلن بر ‏هدیە ‏ایسە ، اونلرە دە ‏گوندریر ، ‏كندیسی دە اوندن بر ‏پارچە آلیر ‏و بویلەجە گلن ‏هدیەیی اونلرلە پایلاشیردی .

)آچلغمڭ ویردیگی ‏اندیشە ‏ایلە بر آن ‏ایچون ) 

حضرت ‏پیغمبرڭ صُفّە ‏اهلینی دعوت ایتمەسی خوشمە ‏گیتمدی . ‏كندی ‏كندیمە ؛ 

« –‏بو ‏سوت ، صُفّە ‏اهلی آراسندە ‏كیمە یتەجك ‏كە ! او ‏سوتی ‏ایچمك ‏صورتیلە قوتلنمەیە بن داها چوق حق ‏صاحبیيم . اویسە اونلر گلدیگندە رسول الله بڭا أمر ایدر ، بن دە اونلرە ویررم ؛ بلكە دە او ‏سوتدن بڭا قالماز . ‏فقط ‏اللهڭ ‏و رسول الله صلى الله علیه ‏و ‏سلمڭ ‏امرینە إطاعت ایتمەمك دە اولماز . » دیدم .

بویلەجە اونلرە ‏گیتدم ‏و ‏كندیلرینی دعوت ایتدم . 

اونلر بو دعوتی قبول ‏ایتدیلر ‏و ‏ایچری ‏گیرمك ‏ایچون اذن ایستەدیلر ، ‏كندیلرینە اذن ویریلدی ‏و اونلر دە أوْدە ‏یرلرینی آلدیلر . حضرت ‏پیغمبر صلى الله علیه ‏و ‏سلم ؛ 

–‏ابو ‏هریرە ، ‏دیە ‏سسلندی . 

بن : 

– بویوریڭز ، ‏یا رسول الله ، دیدم . 

–آل ، اونلرە ‏ویر ، بویوردی . 

بن دە ‏سوت قابنی آلدم ، هركسە ویرمەیە باشلادم . ویردیگم ‏كیشی قانينجەيه  قدر ایچییور ، ‏صوڭرە قابی ‏گری ویرییور ، بن بر باشقەسنە ویرییوردم ، او دە قانينجەيه قدر ایچییور ‏صوڭرە ‏گری ویرییوردی . ‏اڭ ‏صوڭندە قابی ‏نبی صلى اللّه علیه ‏و ‏سلمه ویردم . طوپلیلغڭ ‏هپسی ‏سوتە قانمشلردی . رسول الله صلى اللّه علیه ‏و ‏سلم ، قابی آلوب ألندە ‏طوتدی ‏و بڭا باقوب گولومسەدی . ‏صوڭرە ؛ 

– ‏ابو ‏هریرە ، دیدی .

– بویوریڭز ، ‏یا رسول اللّه ، دیدم . 

– بر بن قالدم ، بر دە ‏سن ، بویوردی . 

بن ؛ 

– ‏طوغری سویلەدیڭز ، ‏یا رسول الله ، دیدم . 

– اوتور دە ‏ایچ ، بویوردیلر . 

بن دە اوتوردم ‏و ‏ایچدم . ‏صوڭرە ‏ینە ؛ 

– اوتور ، ‏ایچ ، بویوردی . 

‏ینە اوتوردم ‏و ‏ایچدم . 

رسول ‏اكرم صلى اللّه علیه ‏و ‏سلم طورمادن ؛ 

– ‏ایچ ، ‏ایچ ، بویورییوردی .

صوڭندە بن ؛ 

– ‏خایر ، ‏سنی حق ‏پیغمبر اولارق گوندرن ‏اللهە ‏یمین ایدرم ‏كە ، آرتیق ‏ایچەجك ‏یرم قالمادی ، دیدم . 

بونڭ ‏أوزرینە ؛ 

– بڭا ‏ویر ، بویوردی . 

قابی رسول ‏اكرم صلى اللّه علیه ‏و ‏سلمه ویردم ، ‏الله ‏تعالی یە حمد ‏ایتدی ، بسملە چكدی ‏و قالان ‏سوتی ‏كندیسی ‏ایچدی . ” ( ‏بخاری ، رقاق ، ۱٧ ) 

بو ‏فضیلت ‏طابلوسی ؛ 

دونلرە اولدیغی قدر ، بوگونلرە ‏و یارینلرە او قدر چوق آیینە ‏طوتویور ‏و ‏أویلە معنالر ‏سرگیلییور ‏كە ! 

هر شیدن ‏أوڭجە ؛ 

معجزە اولوشینڭ یانندە بزلرە ‏امثالسز بر ‏أورنك اولوشی ‏اعتباریلە دە محتشم بر مرحمت ‏طابلوسی بو . شفقت ‏پیغمبر صلى اللّه علیه ‏و ‏سلمڭ ‏انگین بر رحمت اولارق ناصل چاغلادیغڭڭ ‏اڭ گوزل مثالی . 

گونش ‏گبی ‏ظاهر :

حضرت ‏پیغمبر صلى اللّه علیه ‏و ‏سلم افندیمز ، جناب حقڭ لطف ایتدیگی ‏فضیلتلرلە جهانی آیدینلاتان بر نور إلهی . اونڭ انسانلغە ‏تقدیم ایتدیگی هر دستوردە ، هر ‏امردە ، هر ‏یاساقدە ، هر ‏أولچودە ، هر ‏فورمولدە ، هر چارەدە ، هر ‏نصیحتدە ، هر جملەدە ‏و ‏حاصلی هر طاورانیشدە بزلرە ‏نمونۀ امتثال ، ‏اسوۀ ‏حسنە اولان آیری بر ‏فضیلت ‏و آیری بر نور ‏وار . 

اونڭ ‏سیر ‏نبیسی دە ، باشدن ‏صوڭە ‏فضیلت ‏خاطرەلریلە ‏طولو .

اونڭ ‏یوجە اخلاقنە دائر ، دعوا ‏و ‏تقواسنە دائر ، ‏وظیفەلرینە دائر ، ‏غیرتلرینە دائر ، محبّت ‏و عرفاننە دائر یاشانمش ‏أشسز ‏فضیلتلر ، ‏صایمقلە بیتمز .

جابر رضی الله عنه آڭلاتییور : 

خندق ‏قازیلدیغی ‏زمان ، بن ‏نبی  صلى اللّه علیه ‏و ‏سلمدە آچلق گوردم . همان خانممڭ یاننە دونوب ؛ 

– أودە بر ‏شئ ‏وار می ؟ چونكە بن رسول الله صلى اللّه علیه ‏و ‏سلمڭ چوق آجیقدیغنی گوردم ، دیدم . 

‏زوجەم بڭا ‏ایچندە بر ‏أولچك آرپە اولان بر داغارجق چیقاردی . بزم بر دە بسیلی قوزیجغمز ‏واردی . همان بن اونی كسدم ، آرپەیی دە خانمم ‏أوگوتدی . بن ‏ایشیمی بیتیرنجەیە قدر ، او دە ‏ایشینی بیتیرمشدی . ‏أتی ‏پارچەلایوب ‏تنجرەیە ‏قویدم .

رسول ‏اكرم  صلى اللّه علیه ‏و ‏سلمه طورومی ‏گیزلیجە سویلەیەرك ؛ 

– ‏یا رسول الله ! كوچوك بر قوزومز ‏واردی اونی كسدك ، بر ‏أولچك دە آرپە ‏أوگوتدم . بر قاچ ‏كیشی برلكدە بویوریڭز ، دیدم . 

بونڭ ‏أوزرینە رسول الله صلى اللّه علیه ‏و ‏سلم ؛ 

– ‏ای خندق ‏اهلی ! جابر بر ‏ضیافت حاضرلامش ، ‏هایدی بویورڭ ، ‏دیە ‏یوكسك بر ‏صدا ‏ایلە ‏سسلندی .

‏صوڭرە ‏پیغمبر صلى اللّه علیه ‏و ‏سلم بڭا دونەرك ؛ 

– بن گلینجەیە قدر ‏صاقین ‏تنجرەڭزی آتشدن ایندیرمەیڭ ، خاموریڭزی دە ‏أكمك یاپمایڭ ، بویوردی . 

بن أوە گلدم ، ‏پیغمبر صلى اللّه علیه ‏و ‏سلم دە خلقڭ أوڭندن گلدی . 

خانمم خاموری چیقاردی . رسول ‏اكرم صلى اللّه علیه ‏و ‏سلم اوڭا پوفلەدی ‏و بركتلی اولماسی ‏ایچون دعا ‏ایتدی ؛ ‏صوڭرە ‏تنجرەمزە یوڭلوب اوڭا دە پوفلەدی ‏و بركتلنمەسی ‏ایچون دعا ‏ایتدی . ‏صوڭرە دە خانممە ‏شویلە بویوردی : 

– بر ‏أكمكجی خانم چاغیر دە سنڭلە برابر أكمك یاپسین . ‏تنجرەڭزدن یمگی ‏كپچە ‏ایلە آل ، اونی آتشدن دە ایندیرمەیڭز ! 

گلنلر بیڭ ‏كیشی ایدیلر . 

‏اللهە ‏یمین ایدرم بویلە . 

‏گوزلجە ‏یدیلر ، حتّی قالانی بیراقوب گیتدیلر . ‏تنجرەمز أكسیلمەدن قاینییور ، آزالمایان خامورمزدن دە ‏ایكی خانم طرفندن ‏سوركلی ‏أكمك ‏یاپیلییوردی . ” ( مسلم ، ‏اشربە ، ۱٤۱ )

او عصر ‏سعادتدە ؛ 

بونلر ‏گبی ‏نیجە ‏مستثنا ‏فضیلت ‏خاطرەلری یاشاندی . ‏هپسی ئولومسز ، ‏هپسی بام باشقە . 

دون ؛ 

دور جاهلیەنڭ ‏اڭ ‏وحشی انسانلری هپ بویلەسی ‏فضیلت ‏خاطرەلری ‏و ‏نبوی بر ‏ضیا سایەسندە ‏یر یوزینڭ ‏اڭ ‏مرحمتلی ‏و ‏اڭ ‏گزیدە ‏شخصیتلری حالنە گلدیلر . 

بوگون دە ؛ 

‏گیت گیدە جاناوارلاشان بر ‏دنیانڭ ‏قاپیتالیست ‏و خونخار روحلرینڭ إصلاحی ‏ایچون ‏ینە او مبارك ‏نبوی چارەلرە محتاجز . ‏گیت گیدە بنجیللشن ‏و ‏كندی ‏إغواسنی ‏طاپیناق حالنە گتیرن ‏نیجە ‏زواللیلرن ایچنە دوشدكلری كور منطقلردن قورتولابیلمەلری ‏ایچون ‏ینە او محتشم ‏فضیلتلرە ‏و دستورلرە محتاجز .

بر ‏طرفدە ‏دنیانڭ ‏انقاضە دونن مسلمان مملكتلرندە آچلق ‏و محرومیتلر یاشانیركن ‏دیگر ‏طرفدە ‏صِرف بریلری داها چوق قازانسن ‏دیە انسانلری ‏احتیاجلرندن ‏فضلە ‏توكتیمە زورلایان ‏و هر ‏تورلی إسراف چیلغینلغی ‏ایچندە ‏طویومسز ‏و حضورسز ‏حالە گتیرن ‏ظالمانە ‏تلقینلرە ‏قارشی ، ‏ینە ‏محمّدی بر قناعت ‏اهلی اولمەنڭ گرچك ‏زنگینلگندە ‏كندیمزە گلمەیە محتاجز .

حضرت ‏پیغمبر صلى اللّه علیه ‏و ‏سلمڭ شو ایقاظی چوق مهم : 

‏اللهە ‏یمین ایدرم ‏كە ؛ 

– ‏سزلر ‏ایچون ‏فقیرلكدن قورقمییورم . 

‏فقط بن ؛ 

• ‏سزدن ‏أوڭجەكیلرڭ أوڭنە سریلدیگی ‏گبی 

• ‏دنیانڭ سزڭ أوڭڭزە سریلمەسندن ، 

• اونلرڭ ‏دنیا ‏ایچون یاریشدقلری ‏گبی 

• سزڭ دە یاریشە ‏گیرمەڭزدن ، 

• ‏دنیانڭ اونلری هلاك ایتدیگی ‏گبی 

• ‏سزی دە هلاك ایتمەسندن قورقویورم …  ( ‏بخاری ، رقاق ، ٧ ؛ مسلم ، ‏زهد ، ٦ . آیریجە ‏بخاری ، جزیە ، ۱ ، مغازي ، ۱۲ ؛ ‏ترمذی ، ‏قیامت ، ۲٨ ؛ ابن ماجە ، ‏فتن ، ۱٨ )

‏ایشتە بو ‏اندیشە ؛ 

‏فخر عالم صلى اللّه علیه ‏و ‏سلمی ، ‏گزیدە اصحابنی ‏و دە آردنجە گیدن بختیار نسللری ، بر ‏عمر ‏وارلقدە دە ‏یوقلقدە دە دائما مستغنی یاشاتمش ‏و اونلری مستقیم بر شكلدە ‏أبدی نعمتلرە مظهر ايلەمشدر . 

حضرت ‏پیغمبر  صلى اللّه علیه ‏و ‏سلمڭ مبارك ‏حیاتندە ؛ 

بو شكلدە موحّد ‏و متّقی ‏یاشاییشڭ أولچیلری ، ‏قیامتە قدر ‏توم ایمان ‏قافلەلرینڭ دە عین استقامتدە یاشامەلری ‏ایچون اونڭ ‏مستثنا قلبندن دعالرە ‏و التجالرە ‏یانسیمشدر .

‏ایشتە اونلردن گوڭللریمزی ‏تنویر ایدەجك بعض ‏نیازلر :

اَللّٰهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْعَجْزِ وَالكَسَلِ والْجُبْنِ وَالْهَرَمِ، وَالْبُخْلِ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْيَا وَالْمَمَاتِ

 

– ‏ای ‏اللهم ! 

• عاجزلكدن ، 

• ‏تنبللكدن ، 

• ‏قورقاقلقدن ، 

• ‏اختیارلایوب ألە آووجە دوشمكدن ‏و 

• جمریلكدن ‏سڭا صیغینیرم . 

• قبر عذابندن ‏سڭا صیغینیرم . 

• ‏حیات ‏و ئولوم فیتنەسندن ‏سڭا صیغینیرم . ( مسلم ، ‏ذكر ، ٥۰ . آیریجە ‏ابو داود ، ‏وتر ، ۳۲ ؛ ‏نسائی ، ‏استعاذە ، ٧ )

 

وَضَلَعِ الدَّيْنِ وَغَلَبَةِ الرِّجَالِ

• بورچ آلتندە ‏ازیلمكدن ‏و 

• ‏ظالملرڭ باشە گچمەسندن دە ( ‏سڭا صیغینیرم ) …  ( ‏نسائی ، ‏استعاذە ، ٨ . آیریجە  ‏بخاری ، دعوات ، ۳٦ )

اَللّٰهُمَّ اٰتِ نَفْسِي تَقْوَاهَا، وَزَكِّهَا أَنْتَ خَيْرُ مَنْ زَكَّاهَا، أَنْتَ وَلِيُّهَا وَمَوْلَاهَا

– ‏ای ‏اللهم ! 

• نفسمە ‏تقوا ‏نصیب ‏ایت ‏و 

• اونی هر ‏تورلی گناهدن ‏تمیزلە ، 

• اونی ‏اڭ ‏ایی ‏تمیزلەیەجك ‏سنسڭ . 

• اوڭا ‏یاردیم ایدوب اگیتەجك دە ‏سادەجە ‏سنسڭ . 

 

اَللّٰهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ عِلْمٍ لَا يَنْفَعُ، وَمِنْ قَلْبٍ لَا يَخْشَعُ، وَمِنْ نَفْسٍلَا تَشْبَعُ، وَمِنْ دَعْوَةٍ لَا يُسْتَجَابُ لَهَا

– ‏ای ‏اللهم ! 

• ‏فائدە ویرمەین بر علمدن ، 

• أورپرمەین بر قلبدن ، 

• طویمە بیلمەین نفسدن ‏و 

• قبول اولونمایان دعادن ‏سڭا صیغینیرم .  ( مسلم ، ‏ذكر ، ٧۳ . آیریجە ‏نسائی ، ‏استعاذە ، ۱۳ ، ٦٥ )

بو دعالردەكی خصوصلر ‏و أولچیلر ؛ 

هم جناب حقڭ رضاسنە مدار اولاجق گوزللكلرلە ‏و ‏قوللق ‏تظاهرلریلە آخرتمزی انشا ایدن ‏أبدیّت اينجیلری ؛ هم دە بحرانلرلە ‏و ‏طویومسزلقلرلە ‏طولو اولان بو ‏گل گچ ‏دنیامزی ، معظّم بر ‏دنگە ‏ایچندە یاشاتوب دە بورادەكی ‏فانیلگی ‏صوڭسزلغە دونوشدیرەجك اولان حكمت ‏و ‏حقیقت اكسیرلریدر .

بونلری ‏حیات دستوری ایدینن بر ‏طوپلومدە چوزولمەین ‏پروبلم قالماز . بونلری ‏كندیسنە خصلت ایدینن بر ‏فرددە دە مادّی ‏و معنوی ‏هیچ بر طیقانمە یاشانماز .

اونڭ ‏ایچون بونلری ‏الله رسولی صلى اللّه علیه ‏و ‏سلم ؛ بذاتە جناب حقدن ایستەیوب دە اونڭ قدرتینڭ ‏و مرادینڭ دە خاصةً مداخل اولمەسیلە گرچكلشدیرمە ‏یولنی ‏سچمش ‏كە ، إدراكلر ‏و ‏نصیبلر ، اصلا ‏ترس بر آقینتییە قاپیلماسین . بو دە گوسترییور ‏كە اسلامدە مستقیم بر ‏یاشاییش ، دائما مستقیم دعالر ‏ایلە ‏تحكیم ایدیلمشدر . 

چونكە جاندن دعا ؛

استقامتڭ ‏اڭ ‏صاغلام ‏و صارصیلماز ‏قوامیدر . ‏یعنی ‏یوجە بر ‏حقیقتلە علاقەلی اولارق ؛ گورمك باشقە ، ‏قبوللنمك باشقە ، ‏اینانمق باشقە ، ‏ایستەمك باشقە ، ‏اشتیاقی ‏ایچندە اولمق باشقەدر ، ‏فقط ‏یانە یاقیلە بر ‏یالواریشلە اونی دعالرە قاتمق بام باشقەدر . ‏البتّە صمیمی بر دعا ‏قوامی ، صایدقلریمزڭ ‏هپسینی ایچنە آلمقدەدر . ‏ایشتە ‏یوجە ‏اللهڭ ، انسانە آنجق دعاسی نسبتندە بر ‏قیمت ‏تقدیر بویورمسی ، بوندندر .

دینیلەبیلیر ‏كە : 

 دعا ؛ 

اصلندە ‏اللهڭ قدرتینی ‏حقیلە ادراك ‏و ‏كندی عجزیتمزی دە هر ‏یوڭیلە ‏فرق ‏ایتمكدر . 

دعا ؛ 

محتاجلق ‏ایچندە یالوارمەسنی بیلمكدر . 

دعا ؛ 

‏صمد اولان ‏اللهدن باشقە ‏اینانیشلرە ، هوسلرە ‏و ‏صاپلانتیلرە اصلا قاپیلمامق ، ‏شیطان ‏و عونەسنە ‏هیچ بر شكلدە اعتبار ایتمەمكدر.

‏یعنی دعا ؛ 

‏سادەجە ‏اللهە یوڭلمەنڭ ‏یگانە ‏تسجیلیدر . 

‏حاصلی دعا ؛ 

‏كیمی سوەجگینی ، ‏كیمدن ایستەیەجگینی ، ‏كیملە برابر اولاجغنی بیلمكدر .

بر بدوی رسول الله صلى اللّه علیه ‏و ‏سلمه؛

– ‏قیامت ‏نە ‏زمان قوپاجق ؟ ‏دیە صوردی . 

افندیمز صلى اللّه علیه ‏و ‏سلم دە اوڭا ؛ 

– ‏قیامت ‏ایچون ‏نە حاضرلادڭ ؟ دیدی . 

او دە ؛ 

– ‏اللّه ‏و رسولینڭ ‏سوگیسنی ، دیدی . 

بونڭ ‏أوزرینە حضرت ‏پیغمبر صلى اللّه علیه ‏و ‏سلم ‏شویلە بویوردی : 

– او حالدە ‏سن ، سودیگڭ ‏ایلە برابرسڭ !  ( ‏بخاری ، ‏ادب ، ٩٦ ؛ مسلم ، بر ، ۱٦۱ ، ۱٦۳ ) 

‏ایشتە ‏ایكی ‏دنیامزی دە آیدینلاتاجق اولان ‏پیغمبر دستوری ‏و ‏هیچ سُونمەیەجك بر ‏حقیقت نوری ! 

‏یا رب ! 

‏نصیب ‏ایت ! 

آمین … 

Fazîlet Hâtıraları CİHANI AYDINLATAN NUR