Mü’minlerin Annesi HİND BİNT-İ EBÎ ÜMEYYE SÜHEYL BİN MUĞÎRE EL-KUREŞİYYE EL-MAHZÛMİYYE -radıyallâhu anhâ-
Nüseybe AKSOY
Ümmü Seleme Vâlidemiz’in asıl ismi Hind’dir. Oğlu Seleme’den dolayı Ümmü Seleme ismiyle tanınır. Kureyş kabîlesinin Benî Mahzûm koluna mensuptur. Soyu hem Allah Rasûlü hem de sahâbeden Hâlid bin Velid -radıyallâhu anh- ile birleşir. Babası Ebû Ümeyye Süheyl bin Muğîre, annesi Firâsoğulları’ndan Âtike bint-i Âmir el-Kinâniyye’dir.
Ümmü Seleme Vâlidemiz ilk evliliğini on birinci müslüman olan Ebû Seleme Abdullah bin Abdilesed -radıyallâhu anh- ile yapmıştır. Mekkelilerin artan zulüm ve işkenceleri dayanılmaz bir hâl alınca, Allah Rasûlü’nün emri üzerine Habeşistan’a ilk hicret edenlerden oldular. Habeşistan’a birlikte hicret ettiler.
Mekkeli müşriklerin İslâmiyet’i kabul ettiklerine dair asılsız bir haber üzerine Mekke’ye döndüler. Haberin gerçek olmadığını Mekke’ye vardıklarında gördüler. Çünkü Mekke değişmemişti; aksine, zulüm ve baskı her geçen gün daha da artıyordu. Allah Rasûlü’nden gelen ikinci bir hicret emri ile Ebû Seleme ile Medine’ye hicret ettiler.
ALLAH RASÛLÜ’NÜN ÜMMÜ SELEME VÂLİDEMİZ’LE EVLENMESİ
Ümmü Seleme Vâlidemiz’in zevci Ebû Seleme, kumandanlığını yaptığı bir seriyyede vefat etti. Vefatının ardından Ümmü Seleme Annemiz günlerce gözyaşı döktü. Bundan sonraki hayatında, deri tabaklayarak kendi el emeği ile geçindi. Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Ümmü Seleme Vâlidemiz’in dört evlâdı ile dul kalması üzerine himaye niyeti ile evlenme teklifinde bulundu. Ümmü Seleme Vâlidemiz; bu teklifi olumlu karşılamakla birlikte, Allah Rasûlü’nün, kendisine nisbetle genç hanımlarının yanında yaşlı, dul ve çocuk sahibi olarak bulunmanın, zamanla kendisini ve Rasûlullâh’ı rahatsız edeceğinden endişe ediyordu. Allah Rasûlü’ne hem yaşlı hem de kıskanç bir kadın olduğunu, ayrıca çok sayıda çocuğu bulunduğunu ileri sürdü. Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- de Ümmü Seleme Vâlidemiz’e kendisinin daha yaşlı olduğunu, kıskançlığını gidermesi için Allâh’a duâ edeceğini, çocuklarına da sahip çıkacağını söyleyince Ümmü Seleme Vâlidemiz evlenme teklifini kabul etti. (Müsned, IV, 27-28; VI, 307; Müslim, Cenâiz, 3, 4)
Bu evlilik, Ümmü Seleme Vâlidemiz’in akrabası olan ve o zamanın en azılı müşriklerinden olan Hâlid Bin Velid’in kalbinin yumuşayıp müslüman olmasına vesile olmuştur.
FAZÎLET BAKIMINDAN ÜMMÜ SELEME VÂLİDEMİZ
Ümmü Seleme Vâlidemiz; dirâyetli, zeki ve kültürlü bir hanımdı. Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-; hemen hemen her hususta kendisi ile istişâre eder, bazen de görüşleri istikametinde hareket ederdi. Hudeybiye Anlaşması buna en güzel misaldir. Allah Rasûlü ve ashâbı Mekke’ye doğru hareket etmiş ve umre yapmak istemişlerdi. Fakat müşrikler buna engel oldular. Müşriklerle Rasûlullah Efendimiz arasında anlaşma sağlandı ve Medine’ye dönme kararı alındı. Allah Rasûlü, ashâbına kurbanlarını kesip tıraş olmalarını ve ihramdan çıkmalarını emretti. Netice müslümanların aleyhine göründüğü için müslümanlar mahzun oldular ve Allah Rasûlü belki kararından vazgeçer diyerek sessiz kaldılar. Bu vaziyete üzülen Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, çadırına gelip olanları Ümmü Seleme Vâlidemiz’e anlattı. Ümmü Seleme Vâlidemiz;
“–Ya Rasûlâllah! Sahâbe-i kirâmın arzusu, Kâbe’yi tavaf edip gitmekti. Bir de anlaşma müşriklerin lehine olunca ümitleri boşuna çıktı. Siz çıkıp kurbanınızı kesip başınızı tıraş ediniz. Sizi böyle görünce hepsi de size tâbî olacaklardır.” dedi.
Allah Rasûlü, çadırından çıkıp Ümmü Seleme Vâlidemiz’in dediği gibi yaptı. Ashâb-ı kiram da Rasûlullâh’a tâbî olarak kurbanlarını kesip tıraş oldular. (Buhârî, Şurût, 15)
Ümmü Seleme Vâlidemiz, okuma yazma bilen şair bir hanımdı. Rasûlullâh’ın hanımları arasında Hazret-i Âişe Vâlidemiz’den sonra en çok hadis rivâyet eden Ümmü Seleme Vâlidemiz olmuştur. 378 hadis rivâyet etmiş, bu sebeple «ashâbü’l-miîn» (200 ilâ 1000 arasında hadis rivâyet eden on sahâbî) arasına girmiştir.
ÜMMÜ SELEME ANNEMİZ’DEN ÖĞRENDİKLERİMİZ…
•İslâm için çekilen onca meşakkat ve sıkıntılara karşı fedâkârlığıyla örnek olmuştur. Sırf dînini yaşayabilmek için iki defa kendi doğduğu topraklardan hicret etmiştir.
•Hudeybiye Anlaşması’ndaki firâseti ile Allah Rasûlü’nün gönlünde ayrı bir yere sahip olmuştur.
•Zekâsı, tevâzuu ve ahlâkı ile hem kendi devrindeki insanlara hem de daha sonraki nesillere nümûne olmuştur.
•Ümmü Seleme Vâlidemiz’in şahsında bir kere daha İslâm’ın kadına verdiği değeri görüyoruz.
Ey Rahmân ve Rahîm olan Rabbimiz! Bizlere de Ümmü Seleme Vâlidemiz’in hikmet dolu hayatından hisseler alabilmeyi nasip eyle.
Âmîn…