ALİ EMÎRÎ EFENDİ’YE SAYGI
YAZAR : Hadi ÖNAL hadional23@gmail.com
Mayasında var olan sevgiyi, dostluğu, hoşgörüyü, barışı ve kardeşliği pekiştirerek yeniden ve güçlü bir biçimde geleceğe taşımak düşüncesiyle hareket eden Türkiye’mizin kültür şehirlerinden Elazığ ve Diyarbakır; 14-16 Mart 2013 tarihleri arasında «Ali Emîrî Efendi’ye Saygı» adı altında bir dizi faaliyet düzenledi.
Kimdir bu Ali Emîrî Efendi?
Ali Emîrî Efendi; 1857 yılında Diyarbakır’da dünyaya gelen; Diyarbakır’ın ünlü şairlerinden Sâim Mehmed Emîrî Çelebi’nin torunlarından Seyyid Mehmed Şerif Efendi’nin oğludur. Küçük yaştan itibaren okumayı, öğrenmeyi hayatının gayesi hâline getiren Ali Emîrî Efendi;
“Benim tek sevgilim kitap, gerisi mihnet, endişe ve gamdır.” diye yola çıkmış bir gönül eridir.
Ali Emîrî Efendi; millî kültürün, millet bekāsındaki önemine inanan; millî kültürü, bu coğrafyada ebediyyen güçlü bir biçimde var olmamızın ve varlığımızı sürdürmemizin olmazsa olmazı olarak gören bir kültür adamıdır.
Ali Emîrî Efendi; yazma bir eseri elde etmek için vazife yaptığı Yanya’dan Yemen’e tayin isteyen, Osmanlı coğrafyasında görev yaptığı 30 yıllık memuriyet hayatında Anadolu’da, Balkanlar’da, Arabistan ve Yemen’de nerede bir yazma eser görürse parasını ödeyerek veya ödünç alıp kopyalayarak onu elde eden bir kitap sevdalısıdır.
Ali Emîrî Efendi; Kanunî Sultan Süleyman’dan Sultan Reşad’a uzayan zaman diliminde her biri Türk kültür tarihi için elmas değerinde olan; nice tuğrâ, hat ve tezhibin günümüze ulaşmasını sağlayan titiz bir koleksiyoncudur.
Ali Emîrî Efendi; ömrünü ve enerjisini kültür varlıklarımızın korunması yolunda tüketen, 4.414’ü yazma 12.124’ü basma eser olmak üzere, toplam 16.541 kitaptan oluşan varlığını milletine bağışlayan; yaptığı kültür hizmetlerinden dolayı da Yahya Kemal BEYATLI’ya;
Muhtâç isen füyûzuna eslâf pendinin,
Diz çök önünde şimdi Emîrî Efendi’nin!
dedirten, ömrünü kitaplarına, kitaplarını milletine adayan bir güzel insandır.
İşte; şair, edip, tarihçi, araştırmacı, hattat, kitap dostu ve hâmîsi, mütefekkir ve münevver kimlikleri ile tanıdığımız; milletinin sevgisini kazanan bu mücevher insan, Diyarbakırlı Ali Emîrî Efendi için 14-16 Mart 2013 tarihleri arasında görkemli törenler düzenlendi.
Fırat TV stüdyosunda «Fuzûlî ve Azerbaycan’da Fuzûlî Araştırmacılığı» adlı panel…
Yönetmenliğini Reşat BULUT’un yaptığı iki perdelik «İstanbul’da Diyarbakırlı Bir Âlim» adlı oyun…
Manas Yayıncılığın Ali Emîrî Efendi hâtırasına basımını gerçekleştirdiği on adet kitabın tanıtımı…
Başkanlığını Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa S. KAÇALİN’in yaptığı «Ali Emîrî Efendi» Paneli… Daha birçok etkinlik…
Gerçekleştirenlerden Allah râzı olsun. Ali Emîrî Efendi’nin geleceğe ait düşüncelerini belki de en güzel bir biçimde özetleyen onun yazmış olduğu «Millet» şiiridir. Bakın bu şiirde ne diyor gönül ve kültür adamı Ali Emîrî Efendi:
Hünerverler yetişsin san‘at îcâd eylesin millet,
Hamiyyetle çalışsın mülkü âbâd eylesin millet.