ANA BABAYA İYİLİK -2-
Doç. Dr. Seyit AVCI seyitavci1968@mynet.com
İtaat ve iyilikte anne, babadan önce gelir. Zira çocuğun üzerinde annenin hakkı daha fazladır. Hadîs-i şerifte; anneye iyilik tavsiyesinin üç defa arka arkaya zikredilmesi, ana hakkının önemini göstermek içindir. Ayrıca çocuklar, babaya nisbetle annenin hakkını yerine getirmede daha fazla gevşeklik gösterirler. Annelerine karşı daha fazla nazlanır, onlara karşı daha serbest davranırlar. Annesinin şefkat ve merhametinden emin olduğu için genelde ondan korkmaz. Bunun için de ev içinde çocuk annesine çoğu defa isyan eder, emirlerine karşı gelir. Babasına karşı bunu fazla yapamaz. Bir de baba, anneden daha güçlü olduğu için ona karşı çıkamaz. Ama annenin zayıflığından ve şefkatinden faydalanarak ona daha çok karşı çıkar. Bunun için babadan çok, anneye iyilik etme hususunda daha fazla durulmuştur. Nitekim adamın biri İbn-i Abbas’a gelerek bir kadına talip olduğunu, fakat kadının başkasını tercih ettiğini, bunun üzerine kadını kıskanıp öldürdüğünü, tevbe etse kabul edilip edilmeyeceğini sordu. İbn-i Abbas adama annesinin hayatta olup olmadığını sordu. Adam hayatta olmadığını söyleyince İbn-i Abbas öyle ise Allâh’a tevbe etmesini, mümkün olduğu kadar O’nun rızâsını kazandıracak ameller yapmasını söyledi. Orada bulunanlardan birisi İbn-i Abbas’a adamın annesinin hayatta olup olmadığını neden öğrenmek istediğini sordu. Bunun üzerine İbn-i Abbas, Allâh’a yaklaştıracak ameller içinde anneye iyilik etmekten daha hayırlı bir amel bilmediğini söyleyerek cevap verdi.1
Anneye itaatten sonra babaya itaat gelir. Efendimiz bir rivâyette üç kez anneye dördüncü kez babaya, bir başka rivâyette de dört kez anneye beşinci kez babaya iyilik yapılmasını emir buyurmuştur.2
Ana-baba çocuğuna zulmedip haksızlık yapmış olsalar bile yine onlara iyi davranmak gerekir. İbn-i Abbas, Allah’tan sevap bekleyerek ana-babasına hizmet eden müslümana, Allâh’ın cennetten iki kapı açacağını, eğer ana-babasından biri bulunursa bir kapı açılacağını, kişi onlardan birini kızdırıp gazaplandırırsa, onun rızâsını kazanmadıkça, Allâh’ın o kişiden râzı olmayacağını, ana-baba çocuğuna zulmetmiş bile olsalar durumun böyle olduğunu, onların rızâlarını almadıkça, Allâh’ın da ondan râzı olmayacağını söylerdi.3
____________________
1 Buhârî, Müfred, s. 14.
2 Buhârî, Müfred, s. 14; Ahmed, II, 402.
3 Buhârî, Müfred, s. 15.