Ebediyet İştiyâkımızın Tezâhürü ÇOCUKLARIMIZ
Doç. Dr. Harun ÖĞMÜŞ harunogmus@yuzaki.com
İnsan, fânî beden elbisesi içinde ebediyet iştiyâkı duyan bir ruh taşımaktadır. Bu sebeple kendisine verilen mahdut ömür içerisinde adını bâkî kılmak için aşkla, şevkle çabalar.
Ebediyet iştiyâkı, insanın dünyada ürettiği her şeye az veya çok tesir eder. İlim adamlarının ve sanatkârların ortaya koydukları eserlerde, ticaret erbabının kazançlarında bu duygunun payı vardır. Bazıları yaptıkları işlerle sadece bu duyguyu tatmine yönelir ve her başarıda benliklerini görür. Nefsini dâima murâkabe altında bulunduran mü’minler ise yaptıkları işleri Allâh’ın tevfîkiyle / muvaffak kılmasıyla yaptıklarını akıllarından çıkarmazlar ve ürettikleri hizmetler sebebiyle sonraki insanlardan hayır duâ almayı amaç edinirler. Bu konuda katıksız bir ihlâs ve samimiyet içinde olup zirveyi yakalayanlar peygamberlerdir. Nitekim Sâffât Sûresi’nde Allah Teâlâ, Hazret-i Nuh hakkında;
“Sonradan gelenler içinde ona iyi bir nam bıraktık. Bütün âlemlerden Nûh’a selâm olsun!” (Sâffât, 37/78-79) buyurmuş ve Hazret-i İbrahim, Hazret-i Musa ve Hazret-i Hârun, Hazret-i İlyas ve Hazret-i Yûnus hakkında da aynı ifadeyi kullanmıştır.
Demek ki ebediyete duyulan iştiyak; insanın istîdat ve kabiliyetine, sahip olduğu mîzaç ve hedeflediği amaca göre farklı neticeler vermektedir. Büyük bir sanatkârın dev eserler ibdâ etmesini, ilim ve fikir adamlarının insanlığa asırlarca yön vermesini sağlarken sıradan insanlarda ise alelâde bir şekilde, daha ziyade de maddî sahada tezâhür eder.
Ebediyet iştiyâkının bir tezâhürü de çocuk edinmektir. Çünkü çocuk, ölümden sonra insanın adının ve hâtırasının yaşamasını temin eder. Bu zâviyeden bakıldığında çocuklarımız bizim için istikbalden de öte ebed kadar önemlidir. Bu sebeple üzerlerinde titrememiz, yetişmeleri için ne gerekiyorsa yapmamız gerekir.
Çocukluk, insanın en saf ve en temiz olduğu safhadır. Bu sebeple iyi davranışların kazandırılması için en müsait zamandır. Çocukta pazarlık ve ikiyüzlülük olmaz. Dolayısıyla çocukluğunda iyi eğitilen insanlar sağlam bir karaktere sahip olur.
Ne var ki, -hepimizin yaşadığı ve dolayısıyla yakından bildiği üzere- her güzel çağ gibi çocukluk çağı da çok hızlı geçer. Yaşımızın bu kadar ilerlemediğini, gördüğümüz bu kâbusun biraz sonra son bulup parkta veya okulun bahçesinde uyanıvereceğimizi ve kendimizi kaydıraktan kayarken, salıncakta sallanırken, kovalamaca oynarken buluvereceğimizi hangimiz düşünmemiştir? Sonunda acı gerçekle karşı karşıya kalınca hayatta gerçekleştiremediğimiz ideallerimizden dolayı hayıflanmayanımız var mıdır? Millî şairimiz Mehmed Âkif bile; «Hüsrân-ı Mübîn» adını verdiği küçük bir manzûmesinde şöyle diyor:
Başlattığı gün mektebe, duydum ki, diyordu
Rahmetli babam: «Âdem olur oğlum ilerde»
Annemse, oturmuş, paşalıklar kuruyordu…
Âdemliği geçtik! Paşalık olsun, o nerde?
Şüphesiz Mehmed Âkif, paşalıktan öte ülkemizin en büyük mütefekkirlerinden biri ve aynı zamanda adam gibi bir adamdır. Ancak o, ideallerini çok yüksek tuttuğundan ve biraz da tevâzuundan böyle söylüyor. Böylece çocukluğun çok kısa bir zaman dilimi olduğu ve birdenbire geçtiği, dolayısıyla bu safhada yapılması gerekenlerin fırsat geçirilmeden zamanında yapılması gerektiği hususunda bize ikazda bulunuyor. Bir sonraki beyitte ise başka bir ikazı daha vardır bize:
Âmâli tezâd üzre giderken ebeveynin,
Hep böyle harâb olmada etfâl ara yerde!
âmâl: Emeller, amaçlar. etfâl: Çocuklar.
Evet; «Çocukluk devresinde yapılması gerekenler fırsat geçirilmeden zamanında yapılmalıdır. Ama bunlar yapılırken gelişi güzel değil, belli bir plân ve program dâhilinde yapılmalıdır. Anne bir telden, baba başka bir telden, okulda öğretmen daha başka bir telden çalmamalıdır.» diyor şairimiz.
Okulun önemi asla inkâr edilemez olsa da çocuğun eğitiminde ilk ve en önemli rol aileye aittir. Hususiyle “globalleşme”den bahsedilen çağımızda aileye daha çok iş düşmektedir. Çevreyi, televizyon ve internet gibi araçları kontrol edip çocuk için süzgeçten geçirmek ailenin vazifesidir.
Her çocuk, istikbalde bir aile sahibi olacak ve bugünün büyüklerinin yerini alacak bir yetişkindir. Cemiyetin en küçük yapıtaşı olan aile içinde bugün sağlam ve âhenkli bir şekilde yetiştirilirse gelecekte onun yetiştireceği fertler de sağlam olacak, neticede bütün bir milletin istikbâli güzel olacaktır.
Muallim Nâci merhumun, kız kardeşine ninni söyleyen bir ablanın dilinden söylediği şu mısralar, bu konuyu şiir diliyle çok güzel ifade etmektedir:
Hâher! Büyü, bir güzel civan sev
Mes’ûd olacak seninle bir ev
Bir âileyi sen etsen âbâd
Bir dîgerini ben eylesem şâd
Her hâlimizi beğense âlem
Bizden beşeriyyet olsa hürrem
Her âile bizden örnek alsa
Mes’ûd familyalar çoğalsa
Her hâne görülse pür-meserret
Yâ Rab! Ne kadar büyük saâdet!
hâher: Kız kardeş. âbâd: Mâmur. hürrem: Mutlu, güleç, sevinçli.
familya: Aile. pür-meserret: Sevinçli.
Ebediyet iştiyâkımızın tezâhürü olan çocuklarımızın, dâr-ı fenâda bizi yoldan çıkarıcı birer fitne ve dolayısıyla ebedî âlemde de kendilerinden kaçıp karşılaşmak istemediğimiz kimseler olmasından Allâh’a sığınır, yüce dergâhından onları bizim için göz aydınlığı ve ardımızdan duâ eden sâlih evlâtlar kılmasını niyaz ederiz.